ZER IKUSI
Pedro Bilbao – Ereagatik Arrigunagarainoko ibilbidea
Getxoko Liburutegiek utzitako argazkia.
Hainbat omenaldi jaso zituen Pedro Bilbaok, haren eskuzabaltasunagatik eta medikuntzan buru-belarri aritu izanagatik. Oinez egiteko ibilbide osasungarri bat sortu dugu Deapie-n, bere oroimenez egindako monumentutik, Ereagako hondartza ondotik, hasten dena.
Hasiera-hasieratik Ereagako hondartzan ere egin zen bainuetxe eta osasun arloko turismoaren aldeko apustua, Areetako hondartza inguruan zegoen luxua izatera iritsi gabe. Egun, Ereaga udalerriko hiri-hondartzetako bat da, eta era guztietako kirolak egin daitezke edo eguzki-egun batez gozatu daiteke bertan.
Portu Zaharrean jaiotako mediku ospetsuaren aholkuari jarraituz («egunean bi orduz toki libreetatik ibili»), ibilbide honetan, Ereagako hondartzatik abiatuko gara. Ondoren, Portu Zaharretik igaro eta Usategi parkeraino igoko gara ¬¬-hemen hain sendagarria den itsasoko airea arnasteko aukera izango duzu-. Azkenik, Getxoko beste hondartza batera, Arrigunagara, iritsiko gara.
PEDRO BILBAO (1909-1992)
Pedro Bilbao Encera Getxon jaio zen 1909an, Portu Zaharreko bere jaiotetxean jarritako plakak adierazten duen bezala.
Medikuntza ikasi zuen Valladolideko Unibertsitatean, eta bere promozioko barne-medikuntzako mediku onena izan zen. Ondoren, plaza lortu zuen Basurtuko Ospitalean (Bilbo), eta Gerra Zibilean susperraldirako erietxe bateko buru izan zen Zugatzarten (Areeta). Lanbide horretan jarraitu zuen lanean, baina bere kasa kontsulta jarri zuen Getxon.
Zeukan prestakuntza eta gizatasunagatik Bizkaiko mediku ospetsuenetako bat izatera iritsi zen. Garrantzia handia eman zion gaixotasunak bizi-ohitura osasuntsuen bitartez prebenitzeari, eta printzipio hipokratiko honetan oinarritu zen: «Zure sendagaia elikagaia izan dadila, eta elikagaia zure sendagaia».
Udalerrian izugarri miresten dutenez, plaza bat dauka bere omenez Portu Zaharrean. Estatua bat ere badauka Ereagako hondartzan. Eta bitxia bada ere, ez dago itsaso aldera begira; oinez, bizikletaz, skate-an edo patinetan bertatik igarotzen direnei begira dago atsegin handiz.
Pedro Bilbaok Medikuntza Prebentiboko Katedra sortu zuen Euskadin, eta bere lanbideko kideei zuzendutako dibulgazio-aldizkariak argitaratu zituen. Ikerketa horiek erreferentzia ezin hobea dira 50 urte geroago bizi-ohitura osasuntsuak modan jarri diren garai honetan.
1. Pedro Bilbao dk.aren omenezko monumentua (1995)
Maitasun handia ziotenez Pedro Bilbaori, zenbait herritarrek batzorde bat eratu eta haren omenez monumentu hau egiteko kudeaketak egiten hasi ziren. Luis María Íñiguez Paillole (1935-1995) artistarena da lana, eta sendagilea zutik ageri da bertan, harrizko bloke batetik goi-erliebe gisa ateraz. Protagonistak liburu bat dauka eskuineko eskuan -bere ikerketa guztiak gogora ekarriz-, eta ezkerrekoa praken poltsikoan sartuta dauka, kaitik paseoan dabiltzanei begira dagoela.
2. Igeretxe (1912, 2010)
Etimologia: -igeri eta –etxe hitzetatik dator. Higiezin hau zertarako erabiltzen zen azaltzen du. Bainuetxe hau Antonio Araluce arkitekto getxotarrak diseinatu zuen, hormigoi armatuz eraikita dago eta estatuan material honekin egindako lehenengo eraikinetako bat da. Hondartzaren beraren gainean kokatutako bolumen exentua da, “neovasco” deritzon itxura duena, baina, era berean, osasun arloko arkitekturaren izaera funtzional indartsuaz sinplifikatua dagoena. Gaur egun, hotela eta jatetxea daude bertan.
3. Ereagako hondartza eta kaia (1887)
Gaur egun Ereagako (harea) hondartza dena XIX. mendera arte haitzez beteriko lursaila zen, eta bertan ibiltzea zaila zen. 1887tik aurrera, jendeak “hondartzara joateko” ohitura hartu zuen, eta Ereaga harea, aldagela eta udatiar familiaz betetzen hasi zen. Anekdota gisa, dokumentuetan ageri da 1913an hondartza aireportu bezala erabili zutela; burgesiaren luxu txikiak… Egun, ondo komunikatuta eta ekipatuta dagoen hiri-hondartza bat da, eta egokia da, bainuaz eta eguzkiaz gozatzeko ez ezik, hainbat jarduera egiteko ere (surfa, kite surfa, piraguismoa edo hondartzako boleibola, esaterako).
4. Getxoko Sirenoa (2007, 2010)
“Getxoko Sirenoa” Marcos López argazkilari argentinarraren lana da. Instalazioa, jatorrian "el Sireno del Río de la Plata" izenekoa, arte dinamikoko lana da. Itsasoarekin elkarreraginean dago, eta mareen arabera bere zati bat agerian geratu edo ezkutatu egiten da. Argazki hau Getxophotoko (nazioarteko irudi jaialdia) erakusketa batean jarri zuten. Jaialdi horretan, urtero Ereagako kaia, Portu Zaharra… eta udalerriko beste zenbait gune argazkiz josita egoten dira.
5. Portu Zaharra
Berezia. Zoragarria. Alaia. Hiru adjektibo horiek Portu Zaharren espiritua islatzen dute. Aspaldi, arrantzale eta marinel trebeen familiak bizi ziren hemen (eta oraindik ere bizi dira batzuk). Aipaturikoek itsasadarrera nola sartu eta bertatik nola atera adierazten zieten Bilborantz zihoazen itsasontziei, hareazko hesi arriskutsua saihesteko.
6. Pedro Bilbaoren jaiotetxea eta plaza
Bi arrazoi ezin hobe Portu Zaharreko kale estuetan barrena ibiltzeko. Erraz jakingo duzu zein den bere jaiotetxea, fatxadako plakan bertako bizilagun ospetsua zein izan zen agertzen baita. Horrez gain, bere omenez bere izena daukan plaza Aretxondo kalean dago, Portu Zaharrera sartu edo bertatik irteteko bide bat dena.
7. Usategi Parkea (XVII. mendea)
Frantziako itsas armadak egindako eraso bat dela eta, gotorleku bat egin zuten hemen, eta lau kanoi jarri zituzten bertan (bitxia bada ere, bake-garaian Portu Zaharreko ermitan edukitzen zituzten gordeta...). Gero bi kanoi gehiago jarri zituzten. Gaur egun, begiratokia da, eta iluntze ederrak edo Kantauri itsasoaren zakartasuna ikus daitezke bertatik.
8. La Kantera skate pista
La Kantera pista kirolgune bezala gehiago erabili izan da, gotorleku txiki hau (soldaduek beren burua babesteko lur trinkotuz egindako parapetoa) kulturgune bezala baino. XVIII. mendean eraiki zuten, Abra babesteko. Toki hau nazioarteko skate txapelketen gune enblematikoenetako bat da.
9.Arrigunagako hondartza
Galeako itsaslabarren azpian, Abra eta Aixerrotara begira, Arrigunagako hondartza dago. Hareazkoa eta legarrezkoa da, eta olatu txikiak ditu. Leku aproposa da eguzkitan egon, bainatu eta paseatzeko.
Ibilbideko mugarriren batek oroitzapen batera lekualdatu zaitu?
Agian arkitektura bat izan da, paisaia bat, edo zure interesa eragin duen irudi bat…
Konpartitu ezazu zure #Getxodeapie esperientzia sare sozialetan.
Deskargatu:
Gehiago jakin nahi duzu?:
Gogorarazten dizugu badituzula beste 13 ibilbide udalerrian; hurbilen daudenak hauek dira:
