ZER IKUSI
Elvira Larrazabal – Kirol ibilbidea Getxon
Getxoko Liburutegiek utzitako argazkia
Getxo beti egon da lotuta kirolaren munduarekin, eta Estatuan futbolean egin zen lehen tokietako bat da, uda hemen ematen zuten Bizkaiko burgesek british zenarekin zuten joera tarteko. Ordutik, kirola egitea errotu egin da, eta 2014an Getxo Kirolaren Europako Hiri Onena izendatu zuten.
Ibilbidea oinez eta bizikletaz egin daiteke, eta udalerriko kirol instalazioetatik igarotzen da, bidegorrietan barrena eta ibai ondotik, Neguriko Golfeko Errege Sozietatea kokatuta zegoen lekuan gelditzen da (han jaso zituen Elvirak haren lehen makilak), eta Bolue hezegunean sartzen da.
Ibilbideak omenaldia egiten dio Elvira Larrazabali, puntako kirolari bati, baina baita surfean, belan, txirrindularitzan, erraketako kiroletan, eskubaloian, hondartzako boleibolean, karatean, atletismoan, errugbian edo hockeyan leku bila dabiltzan getxoko kirolariei ere, egun eta etorkizunean irabazleak dituzten eta izango dituzten zenbait aipatzeko.
ELVIRA LARRAZABAL (1933)
Elvira Larrazabal Bengoetxea Espainiako emakumezkoen golfeko lehen profesionala izan zen, eta lehenengo emakumea izan zen Espainiako Federazioaren maisu lizentzia jasotzen, 1958an. Neguriko Golfeko Errege Sozietatean hasi zen, haren aita, Angelín, irakaslea baitzen bertan.
Honako hau zioen José Maria Ortiz de Mendibil nazioarteko epaileak, Elviraren senarrak: «etxe honetako cracka Elvira da. 1952 eta 1955 artean parte hartu zuen txapelketa guztiak irabazi zituen, tartean Espainiako lau txapelketa eta Espainiako bi nazioarteko txapelketa». Zenbait urtez familia zaintzeko utzi ondoren, Elvira golfera itzuli zen, haren kirolaren maitasun erakustaldi moduan.
2011n, Getxoko Udalak bere kirol ibilbidea omendu zuen, Sasoi Sasoian kirol sarien bitartez, eta zilarrezko Aixerrota errota eman zion.
1. Arenas Club parkea (2009).
Arenas Club klubaren ehungarren urteurrenagatik jarri zitzaion izena (1901), Espainiakofutboleko Lehen Dibisioa sortu zuten taldeetako bat baitzen.
2. Gobela-Getxo Kirolak (2005).
Udalaren kirol instalazioa, igerilekuak, futbol zelaiak (Arenas Cluben estadioa ere bai), padel katxak eta abar ditu, eta JAAM Arquitectos enpresak diseinatu zuen.
3. Golf Zaharra urbanizazioa (1973).
50 urtez Neguri Golfeko Errege Sozietatea egon zen lekuan dago. 1962an Galeara mugitu zen sozietatea. Proiektua iraultzailea izan zen bere garaian, eta Iñiguez de Onzoño anaiena da.
4. Magnolio etxea (1955) .
Haren oinplanoaren L forma kasualitatezkoa da, errotonda bat aurreikusi baitzuten magnolia miragarri hori dagoen lekuan. Eugenio Aguinagaren lana da.
5. Kabi Maite (1920, 2010).
Jatorrizko diseinua Bilbao Lopateguirena da, eta hainbat aldaketa egin zaizkio (bat hotel bihurtze), eta, egun, 7 etxebizitza dira.
6. Bidarte (1919).
Neguri sortu zuten arkitekto batek sinatutako obra (literalki, fatxada sinatuta dauka): Emiliano Ammanek. Euskal estilo berriko apaingarriak ditu (baserrien atzera).
7. Etxe bikoitza (1923).
Diego Basterrak eraikia. Ezkerreko blokeak herriko euskal estilo berria du, eta bestea mendiko etxearekin lotuta dago.
8. Las Ardillas eraikina (1981).
Rafael Manenek arkitektura-eskultura bat diseinatu zuen, inguruko bolumenekin bat ez zetorrena, gainera, berritzailea zen fatxadako material zeramikoa. Haren izena bertako intxaurrondo eta urritzetako “biztanle” ugarietatik datorkio.
9.Txaleta (1930) .
Manuel Galíndezek egin zuen, eta hainbat bider eraberritu dute, jatetxe moduan erabiltzeko.
10. Figols-Leku Eder jauregia (1950).
Igancio Mª. Smithek egin zuen proiektua, Eduardo Olano ontzi jabearentzat (Figolseko kondearentzat). Hotel-jatetxe bihurtu zuten, haren tamaina eta arkitektura berezia baliatuz.
11. Jolaseta-San Esteban (1929)
Emiliano Amannek eraiki zuen, eta arkitektura barroko eta dotorearen adibide berantiarra da. Egun zaharren egoitza bat dago bertan.
12. Jolaseta kluba (1933).
Neguriko Lursailen Elkartean du jatorria, higiezinen erakunde horrek egin baitzuen apustua lursailaren zati bat kirol instalazioetarako gordetzeko. Hemen jokatu zuten Athleticek eta Arenas Clubek.
13. Bolueko hezegunea.
XX. mendean zaharkituta gelditu zen eta Getxo urez hornitzeko erabiltzen zen urtegi zahar baten gainean dago, eta horrek askotariko flora eta faunari aukera eman dio bertan bizitzeko. Bakegune bat da, kirola naturan egiteko leku egokia
14. Fadura-Getxo Kirolak (1916, 1971) .
Fadura bat uholdeekin urez betetzen den leku bat da, eta izen hori duen lekua Fidel Iturria udal arkitektoak sortu zuen. Instalazio aitzindaria izan zen, Bizkaia estadioa barruan izan zuena eta hipika ere izan zena. 1971an inauguratu zen egungo polikiroldegia.
IBILBIDE ZABALDUA: + 4 MUGARRI
1- Ingurumen Aretoa
Zaharberritutako baserri batean dago kokatuta, eta haren helburua da ingurumenaren eta garapen jasangarriaren inguruan sentsibilizatzea, inguruko baliabideak erabiliz.
2- Ibarrekoerrota baserria (1610).
Hasiera batean, Errotaetxe baserria (hurrengo mugarria) zen errotaren etxebizitza.
3- Errotaetxe baserria (1613)
Etxe horrek bi ortu zituen, Aurrekomendi eta Urbieta izenekoak.
4- Errotaetxeko Santa Kolomaren ermita (s. XVII, 1955).
Ermita hori, baserria eta beheko errota jabego bakarra ziren garai hartan. Arkitektura tradizionala du, eta Bolue ibarraren begiraleku ezin hobea da.
Ibilbideko mugarriren batek oroitzapen batera lekualdatu zaitu?
Agian arkitektura bat izan da, paisaia bat, edo zure interesa eragin duen irudi bat…
Konpartitu ezazu zure #Getxodeapie esperientzia sare sozialetan.
Deskargatu:
Gehiago jakin nahi duzu?:
Gogorarazten dizugu badituzula beste 13 ibilbide udalerrian; hurbilen daudenak hauek dira:
