2022/9/15
Gaur hasita, irailak 15, erakusketa abiatuko da Punta Begoñako Galerietan Gerra Zibilean Getxon izandako bonbardaketen 85. urteurrena dela eta. Urriaren 2ra arte, gertaera horien oroimena zabaltzea helburu duen ekintza honek ibilbide historikoa eskaintzen dio publikoari, eta ibilbide horrek gatazkan zehar Bizkaiko udalerrian izandako bonbardaketak eta horiei lotutako beste alderdi batzuk birbizituko ditu.
Amaia Agirre Getxoko alkateak gaur izan den inaugurazio-ekitaldian azaldu duenez, «gogoratzea ezinbestekoa da gertakari batzuk zergatik gertatzen diren ulertzeko eta, erakusketa honen kasuan gertatzen den moduan, horiek zuzenean pairatu zituzten pertsonak gogora ekartzeko». Asmo horrekin, material zehatza bildu da: argazkiak, kartelak, mapak, paskinak, gerrarako materiala eta soinu-dokumentuak. Horiek guztiak Euskadiko Artxibo Historikotik, Sabino Arana Fundaziotik, Liburutegi Digital Hispanikotik, Berangoko Burdin Hesiaren Museo-Memorialetik, bilduma partikularretatik eta udal liburutegietako tokiko artxibotik datoz.
Ikusizko ibilbide gisa planteatuta, erakusketaren abiapuntua borrokaren eztanda da, 1936ko urriaren 21etik 1937ko ekainaren 13ra bitarteko aldian zentratzeko. Garai horretan, alemaniar eta italiar hegazkinek 14 aldiz bonbardatu zuten biztanleria matxinatutako indarren zerbitzura, arreta berezia jarriz Areetako Nazioarteko Gunean gertatutakoei (non atzerriko kontsulatuak zeuden).
Ibilbide horretan, Bizkaia Zubiaren suntsipena, Las Mercedeseko elizaren erreketa eta Italiako tropen okupazioa ere jasotzen dira, beste gai batzuk alde batera utzi gabe, hala nola ospitale-sare baten sorrera, espioitzaren aurkako borroka eta gerra garaiko bizitza. Azken horren lekukotza emateko, Emilia Basabe Getxoko bizilagunak parte hartu du ekitaldian. Lehen pertsonan bizi izan zituen bonbardaketak sei urte zituela, eta bere esperientzien berri eman du, aireko erasoaldietan babeslekuetara joaten zeneko uneak gogoratuz, baita Barrikara beste adingabe batzuekin batera abegi-etxe batera ihes egin zueneko pasadizoak kontatuz.
Parte hartzeko jarduerak
Erakusketa astelehenetik igandera bisitatu ahal izango da, 11: 30etik 14: 00etara eta 18: 00etan (igandean, 14:00ak arte soilik), eta herritarren parte-hartzea sustatzeko hainbat jarduerarekin osatzen da. Horrela, irailaren 17, 18, 24 eta 25ean, Enriqueta Sesmerok bisita gidatuak egingo ditu. Enriqueta Sesmero historian doktorea da eta Bizkaiko historiari buruzko hainbat argitalpenen egilea. Bisitak doakoak izango dira eta 22 lagunentzako tokia egongo da.
Horrez gain, hilaren 22an, mahai-inguru bat egingo da Aitor Miñambresek (Burdin Hesiaren Museo-Memorialaren zuzendaria), Karla Llanosek (ikertzailea eta Getxoko Memoriak blogaren egilea) eta María Peraitak (Begoña Punta Fundazioaren zuzendaria) parte hartuko dute. Roberto Palacios Gogora Institutuko (Memoriaren, Bizikidetzaren eta Giza Eskubideen Institutua) teknikaria izango da moderatzailea. Solasaldiaren ondoren, bertako Itxartu Dantza Taldeak dantza eskainiko du, gerra eta gerraosteko urteetan bizi izan ziren emakumeen sufrimendua sinbolizatzen duen martxa motel baten antzera.